Yn 1979, fe ddaeth Margaret Thatcher i rym gyda maniffesto ag addawodd sefydliad sianel deledu yn y Gymraeg. Ar ôl ychydig fisoedd mewn grym, fe aeth hi yn ôl ar ei gair a sbarduno protestiadau eang ar draws Cymru. Gydag ymwrthedd sifil yn bygwth, mae’r gwleidydd eiconig Gwynfor Evans yn ymrwymo i lwgu i farwolaeth os nad bod y llwyodraeth yn newid ei meddwl. Un o benodau mwyaf lliwgar hanes Cymru wedi ei hadrodd mewn ffordd greadigol ac unigryw.
Ffilm wedi’w gyfarwyddo gan Lee Haven Jones gyda Mark Lewis Jones (Gangs of London & Keeping Faith), Siân Reese-Williams (Hidden & Line of Duty) a Rhodri Evan (Hinterland). [1hr 30] Subtitled in Welsh and English.
She Sells Shellfish
Written, directed and produced by Lily Tiger Tonkin-wells. With cast Carol Watts and Megan Haines.
Wedi’i saethu mewn uwch 8 du a gwyn, mae She Sells Shellfish yn collage o fywydau dwy Gymraes â rhai’r gorffennol sydd wedi’i archifo. Archwiliad chwilfrydig o gasglwyr cocos benywaidd De Cymru, a’r pysgod cregyn a’r gwymon cyfrinachol rhyfeddol sy’n dal ein cefnforoedd. Mae Carol yn stondinwr ym Marchnad Abertawe, ac mae ei bywyd bob amser wedi bod yn y busnes cocos a bara lawr.
Mae Meg yn gweithio ar fferm gefnfor adfywiol oddi ar arfordir Tyddewi, gan dyfu gwymon a physgod cregyn yn gynaliadwy.
O’r cwch i’r stondin farchnad, dysgwn fod gan y cysylltiad hanesyddol hwn rhwng merched, pysgod cregyn a gwymon yng Nghymru deimlad amgylcheddol cadarnhaol hefyd.
Filmed in Marchnad Abertawe/ Swansea Market, Câr-y-Môr, Ty Ddewi, and Sir Benfro. [13 minutes 6 seconds] In Welsh and English.
Adra Ni Y Môr (Our Home The Sea)
Written, directed and produced by Mared Rees. With cast Mared Rees, Marged Mair and Sian Reese-Williams.
Mae Lara wedi adeiladu bywyd iddi ac roedd ei merch, Magi, gyda’r môr yn ganolog iddo, yn byw ac yn archwilio yn eu mamiaith. Ond wrth i rymoedd allanol eu gwthio yn nes at berygl, mae eu byd yn dechrau dadfeilio o’u cwmpas.
Mae’r ffilm wedi’i gosod yng nghyd-destun argyfwng ail gartrefi Cymru, ac erydiad arfordirol sy’n cael ei ysgogi gan newid yn yr hinsawdd ar arfordir Gogledd Cymru. Mae’n archwilio, trwy argyfwng hunaniaeth y prif gymeriad, brofiad o ofn ynghylch colli’r Gymraeg.
Filmed in Morfa Nevyn & Nefyn. [10 mins 19 seconds] In Welsh with English subtitles.
Canolfan y celfyddydau perfformio a gweledol yn Ynys Môn, Gogledd Cymru
